Για τους καλοκαιρινούς μήνες, ένα από τα κύρια ερωτήματα είναι εάν επιτρέπεται τα άτομα με λεύκη να εκτίθενται στο ήλιο.

Το Vitiligo Center και ο Δρ. Παναγιώτης Τσόγκας μας ενημερώνει πως τα άτομα με λεύκη είναι πιο ευάλωτα στα ηλιακά εγκαύματα επειδή τα προβληματικά σημεία των βλαβών δεν έχουν φυσική προστασία από τις ακτίνες του ήλιου, που στο υπόλοιπο δέρμα εξασφαλίζει η ύπαρξη της μελανίνης. Οι περιοχές με λεύκη που κινδυνεύουν περισσότερο είναι εκείνες όπου το δέρμα είναι λεπτότερο, όπως για παράδειγμα τα βλέφαρα, η μύτη, ο λαιμός, το ντεκολτέ και οι ραχιαίες επιφάνειες των χεριών. Έτσι σ’ αυτές τις περιοχές, τα ηλιακά εγκαύματα εκτός του ότι είναι επώδυνα, μπορεί να προκαλέσουν και αύξηση του μεγέθους των βλαβών της λεύκης καθώς και την εμφάνιση νέων βλαβών σε κάποιους ασθενείς, λόγω του φαινομένου του Koebner.

Επίσης, κατά τη γνώμη των δερματολόγων, το ηλιακό έγκαυμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνων του δέρματος σε βάθος χρόνου και φυσικά, οι ασθενείς με λεύκη και ιδιαίτερα οι γονείς των παιδιών με λεύκη, προβληματίζονται για τις διακοπές, κυρίως στη θάλασσα. Το πρόβλημα είναι ότι οι ερευνητικές μελέτες δε φαίνεται να υποστηρίζουν αυτή την άποψη.

Ο Δρ. James Nordlund, ένας έγκριτος λευκολόγος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε μεγάλο αριθμό ασθενών με λεύκη, δεν παρατηρήθηκε εμφάνιση καρκίνων του δέρματος στις πάσχουσες περιοχές αλλά στο υγιές δέρμα και συνεπώς, δεν ήταν η απώλεια του χρώματος που τους προκάλεσε.

Ο Δρ. Nordlund διαπίστωσε επίσης ότι οι ασθενείς με λεύκη που εκτέθηκαν σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία στην Αφρική, σπάνια εμφάνισαν καρκίνο, ενώ οι ασθενείς με αλμπινισμό που εκτέθηκαν στον ίδιο ήλιο, συχνά εμφάνισαν πολλαπλούς καρκίνους στο δέρμα τους (πάθηση τελείως διαφορετική από τη λεύκη που οφείλεται σε έλλειψη πρωτεΐνης). Δεν κατόρθωσε βέβαια να το τεκμηριώσει, αλλά αυτή ήταν η εμπειρία του.

Σε μια άλλη μελέτη που διεξήχθη στην Ολλανδία, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με λεύκη εμφάνισαν καρκίνο του δέρματος σε χαμηλότερο ποσοστό από ότι οι υγιείς συνεργάτες ή οι σύντροφοί τους, που συγκρίθηκαν μαζί τους ως μάρτυρες. Αποδείχθηκε στατιστικά, ότι σε ασθενείς με λεύκη αναφέρθηκαν καρκίνοι του δέρματος (συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος) 3 φορές λιγότερο από τους υγιείς συνεργάτες τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ασθενείς προστατεύονται σχετικά καλύτερα από τον καρκίνο του δέρματος.

Αυτός ο χαμηλότερος κίνδυνος δεν οφείλεται απλώς στην μικρότερη έκθεση των ασθενών με λεύκη στον ήλιο ή στην αυξημένη και επιμελή χρήση αντιηλιακού. Πώς όμως θα μπορούσε να εξηγηθεί αυτό; Δυστυχώς, οι ερευνητές δεν κατέληξαν κάπου με βεβαιότητα.

Υπάρχουν όμως και κάποια νεότερα δεδομένα. Πρόσφατες μελέτες για τη γενετική της λεύκης αποκάλυψαν ότι τα γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο, μειώνουν ταυτόχρονα τον κίνδυνο για μελάνωμα και αντιστρόφως. Αυτό είναι σημαντικό, επειδή η λεύκη εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα σκοτώνει τα κανονικά μελανοκύτταρα του δέρματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση των λευκών κηλίδων που δεν έχουν χρωστική ουσία. Επομένως, εάν οι ασθενείς με λεύκη έχουν υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα που σκοτώνει κανονικά μελανοκύτταρα, μπορεί να υποτεθεί ότι το ανοσοποιητικό είναι σε θέση να καταστρέψει τα ανώμαλα μελανοκύτταρα του μελανώματος.

Εντούτοις, είναι απαραίτητο να ξεκαθαρίσουμε το εξής: όσοι πάσχετε από λεύκη δε σημαίνει ότι δεν μπορείτε να προσβληθείτε από καρκίνο του δέρματος. Δηλαδή, το ότι στην έρευνα οι ασθενείς με λεύκη εμφανίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, δε σημαίνει ότι δε θα νοσήσουν πότε από μελάνωμα.

Πώς πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσουν οι ασθενείς με λεύκη την επίδραση του ήλιου, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες;

Η εμφάνιση της λεύκης δεν πρέπει να σας εμποδίζει να κάνετε τις διακοπές σας στη θάλασσα ή στο βουνό. Ωστόσο, η ηλιοθεραπεία στην παραλία δεν είναι γενικά ο καλύτερος τρόπος να περάσετε το χρόνο σας, όταν πάσχετε από λεύκη. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να αποφεύγετε να εκτίθεστε στον ήλιο από τις 10 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα (ιδιαίτερα τα παιδιά με λεύκη). Επίσης, η άμμος και το νερό (όπως και το χιόνι) μπορούν να αντανακλούν έως και το 85% των ακτίνων του ήλιου. Ακόμη και στη σκιά, μπορείτε να  απορροφήσετε μέχρι 50% του ηλιακού φωτός μέσω της αντανάκλασης.

Τα παιδιά με λεύκη πρέπει να αποφεύγουν να εκτίθενται στον ήλιο. Πρέπει να φορούν καπέλο, φανελάκι, γυαλιά, αντιηλιακό ή φωτο-προστατευτικά ρούχα, τα οποία αποτελούν έναν εύκολο τρόπο για να προστατέψετε το δέρμα τους και ειδικά τα σημεία που πάσχουν από λεύκη από τον ήλιο, εφόσον θέλετε να αποφύγετε τα χημικά συστατικά των αντιηλιακών. Αυτά τα ρούχα βαθμολογούνται από UPF (παράγοντας υπεριώδους προστασίας). Ένα ένδυμα με UPF 50 θα μπλοκάρει το 98% όλων των ακτίνων UVA και UVB. Υπάρχουν στην αγορά προστατευτικά ενδύματα για άνδρες, γυναίκες και παιδιά, όπως και προστατευτικά γάντια και καπέλα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ασθενείς με λεύκη.

Πώς εξασφαλίζουμε σωστή αντιηλιακή προστασία από ένα αντιηλιακό, ειδικά όταν πάσχουμε από λεύκη;

Το αντιηλιακό προϊόν που θα επιλέξετε πρέπει να περιέχει φίλτρα για τις ακτινοβολίες UVA I, UVA II, UVB και IR.

Πρέπει επίσης να βεβαιωθείτε ότι το προϊόν προστασίας από τον ήλιο είναι ανθεκτικό στο νερό ή με αδιάβροχα φίλτρα εάν πηγαίνετε στη θάλασσα. Θυμηθείτε ότι ο ήλιος μπορεί να διεισδύσει στο νερό σε βάθος 10 μέτρων. Η επιλογή του αντιηλιακού σας πρέπει να γίνεται ανάλογα με τον φωτότυπό σας, δεδομένου ότι οι μικροί φωτότυποι κινδυνεύουν ευκολότερα να καούν από τους μεσογειακούς φωτότυπους 3 και 4 που είναι πιο ανθεκτικοί.

Η αποτελεσματικότητα κάθε δερματολογικού προϊόντος εξαρτάται από την ορθή εφαρμογή του. Η ποσότητα που σας εξασφαλίζει τη σωστή προστασία είναι αυτή που δίνει ομοιόμορφη επάλειψη σε όλες τις εκτιθέμενες περιοχές (οι κατασκευαστές ορίζουν 2mg/cm²).

Πρέπει επίσης να καταλάβετε, ότι η επιλογή ενός αντιηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας δεν σας εξασφαλίζει τη συνεχή προστασία από τον ήλιο και πρέπει να το ανανεώνετε κάθε 2 ώρες τουλάχιστον και ανά ώρα εφόσον ιδρώνετε, κολυμπάτε κ.λ.π. Το πρώτο στρώμα πρέπει να εφαρμοστεί 20 λεπτά πριν βγείτε στον ήλιο και στη συνέχεια πρέπει να θυμάστε να εφαρμόζετε ξανά το αντιηλιακό σας στο πρόσωπο και σε όλα τα εκτιθέμενα μέρη του σώματος ανελλειπώς ανά 2ωρο, ακόμη κι αν βρίσκεστε στην πόλη ή υπό συνθήκες συννεφιάς.

Τέλος, εκτός από την ανάγκη προστασίας της επιδερμίδας από σοβαρό ηλιακό έγκαυμα, τα αντιηλιακά θα διατηρήσουν τις περιοχές που δεν έχουν, λιγότερο σκούρες, βοηθώντας έτσι να αποφύγετε τη μεγάλη αντίθεση που προκύπτει μεταξύ των πολύ σκούρων (και ηλιοκαμένων) περιοχών και των σημείων της λεύκης κάτι που σαφώς δύναται να πυροδοτήσει τη σωματο-ψυχική φάση της επέκτασης της.

Καλό καλοκαίρι.